Het is dit jaar een halve eeuw geleden dat Neil Armstrong zijn voet op de maan zette. Dat hebben we geweten. Tal van programma’s blikten terug op dit wereldhistorische moment en lieten daarbij weten hoe geweldig het zou zijn als we weer terugkeren naar de maan. Kritische geluiden vielen niet te beluisteren. Bij de landing op de maan zei Armstrong: ‘This is a small step for (a) man, but a giant leap for mankind.’

Als iets duidelijk is geworden na een halve eeuw, dan is het wel dat die giant leap zich niet heeft voorgedaan. Het waren een paar stappen op de maan en daar is het bij gebleven. Het was in het geheel geen wereldhistorisch moment. Na een paar landingen is het enorme Apollo-programma opgedoekt, omdat de kosten in geen enkele relatie stonden tot de resultaten. In feite ging het ook helemaal niet om concrete, wetenschappelijke resultaten. Het Apolloproject was een prestigeproject. Het ging erom de wereld te tonen dat de Amerikanen veel beter waren in de ruimtevaart dan de Russen, die in de late jaren vijftig een paar opmerkelijke primeurs hadden gehad, die de indruk wekten dat zij in de ruimte technisch verder waren dan de Amerikanen (wat niet het geval was). 

Als het Apollo-project iets heeft aangetoond, dan wel de zeer beperkte mogelijkheden van de bemande ruimtevaart

Met Armstrongs eerste stap was het prestigeproject klaar. Voor de magere resultaten hadden de Amerikanen ook een soort Maanrovertje (vergelijkbaar met de Marsrovers) kunnen sturen. Maar ja, dat had veel minder indruk gemaakt. Daar waren we die nacht niet voor opgebleven. Wie is er ooit opgebleven voor de landing van een nieuwe Marsrover?

Als het Apollo-project iets heeft aangetoond, dan wel de zeer beperkte mogelijkheden van de bemande ruimtevaart. Zelfs binnen ons zonnestelsel kunnen we weinig kanten uit. Ja, we kunnen nog eens naar de maan, maar dat is duur en feitelijk zinloos. Met aanzienlijke risico’s kunnen we ook nog naar Mars. Maar wat hebben we daar te zoeken? Het is een klein, stoffig planeetje, dat bovendien grondig is onderzocht door een serie succesvolle Marsrovers – want de onbemande ruimtevaart is in de afgelopen decennia wel een enorm succes gebleken. Verder dan Mars is levensgevaarlijk vanwege allerlei straling en gaat veel te lang duren.
 

De Indiërs en de Chinezen willen nu naar de maan. Niet uit wetenschappelijke belangstelling, maar – inderdaad – uit prestigeoverwegingen. Ze willen laten zien dat ze Grote Mogendheden zijn. Laten we ze het beste wensen en ons goede geld hier op aarde besteden. Met de onbemande ruimtevaart gaan we op volle kracht door; die kost maar een tiende van de bemande ruimtevaart.

Dit is het voorwoord van de nieuwe Maarten!. Bestel het nummer zonder verzendkosten in onze webshop.