Vandaag mogen we naar de stembus voor de Europese Parlementsverkiezingen. Toch lijken deze verkiezingen onder Nederlandse kiezers nauwelijks te leven. Hoogste tijd om te bellen met Maarten van Rossem: ‘Het is best vreemd dat de opkomst bij de Europese verkiezingen zo laag is, zeker omdat er in Nederland voortdurend wordt gezeurd over de EU.’

Hoe groot acht u het belang van deze Europese verkiezingen?
‘Dat belang is naar mijn mening groot, maar zoals algemeen bekend vinden de meeste kiezers dat helemaal niet. De opkomst is vaak abominabel: het opkomstpercentage ligt vrijwel altijd onder de vijftig procent. Dat is natuurlijk best vreemd, zeker omdat er in Nederland door tal van mensen voortdurend gezeurd wordt over de EU. Bovendien is Europa veel meer in het nieuws dan dertig jaar geleden. In dat opzicht is het dus vreemd dat deze verkiezingen nauwelijks leven onder de kiezer. Je hebt een kans om invloed uit te oefenen, en als je dat niet interessant genoeg vindt: houd in het vervolg dan in godsnaam ook je mond dicht.’

‘Het is vrij simpel: Nederland kan als Schengen- en euroland helemaal niet uit de EU stappen’

Hoe denkt u dat het komt dat er zo weinig belangstelling is voor deze verkiezingen?
‘Dat ligt ook aan de matig geïnteresseerde media en politici. Zo liet Rutte zich begin dit jaar ontvallen dat de relevantie van die Europese verkiezingen helemaal niet groot is, maar misschien denkt hij daar inmiddels anders over. Ook de media vinden het totaal niet interessant. Je ziet in talkshows dat het vooral weer over dezelfde flauwekul gaat, zoals voetbal en het Songfestival.’

De Brexit lijkt ondertussen wel enige invloed te hebben gehad op de sentimenten over Europa.
‘Het idee dat wij uit de EU moeten stappen, is gelukkig op de terugtocht. Klaarblijkelijk heeft het toch invloed dat mensen zien hoe complex het is om eruit te stappen. Dat zie je ook terug bij Forum voor Democratie, waarbij de wens voor een harde Nexit enigszins naar de achtergrond is verdwenen. Het is vrij simpel: Nederland kan er als Schengen- en euroland helemaal niet uit stappen. Als je negatief naar de EU wil kijken is het een soort gevangenis, maar met een positieve blik is het wel een gevangenis waar je ontzettend veel baat bij hebt. Eruit stappen is voor ons alleen mogelijk als Duitsland dat ook doet. Dat gaat Duitsland nooit doen, dus wees niet bevreesd.’

‘Extreemrechts zal in Europa over de hele linie wat winst boeken, maar daar lig ik niet wakker van’

Mark Rutte opende in aanloop naar de verkiezingen desalniettemin de aanval op Thierry Baudet. Een teken dat hij zich zorgen maakt over de opkomst van Forum?  
‘Kennelijk hebben ze een interne peiling waaruit blijkt dat Baudet op winst staat, en de VVD op verlies. Of zo’n debat dan iets helpt, weet ik niet. De Forum-stemmers zijn natuurlijk zo gedreven door wonderbaarlijke sentimenten, dat je daar met een debat niet zoveel aan kunt veranderen. Dat zal naar mijn verwachting dus weinig effect hebben op de uiteindelijke verkiezingsuitslag.’

Welke trends verwacht u verder terug te zien in de verkiezingsuitslag? 
‘Mijn inschatting is dat Forum redelijk gaat scoren, zeker na de schok van de Provinciale Statenverkiezingen. GroenLinks gaat ongetwijfeld ook weer wat zetels winnen en de trend dat de coalitie flink verliest, zal zich wel doorzetten. Extreemrechts zal in Europa over de hele linie wat winst boeken, maar daar lig ik niet wakker van. Wij spreken weliswaar van extreemrechts, maar wat ze willen en doen, is van land tot land heel verschillend. Het is niet zo dat het één coherente, goed geleide beweging is. Integendeel.’
 

Als we dan even naar de linkerkant kijken: hoe hoog schat u de kansen van Frans Timmermans in om voorzitter van de Europese Commissie te worden?
‘Ik zou het voor Timmermans hartstikke leuk vinden als hij het zou worden, maar ik heb begrepen dat Manfred Weber, de Duitse kandidaat voor de christendemocraten, hoge ogen gaat gooien. Weber heeft de steun van Duitsland en daarbij ook nog brede steun in eigen gezelschap, dus het moet wel heel raar lopen, wil hij het níet worden. De kans dat Timmermans voorzitter van de Commissie wordt, lijkt mij dus vrij klein.’

Heeft u tot slot nog een advies voor de kiezer?
‘De kiezer moet het echt helemaal zelf weten in het stemhokje. Ik heb één advies: ga stemmen. Heeft u niet gestemd, hou dan de komende vijf jaar uw mond dicht over alles wat met Europa te maken heeft.’