Ik was nu voor de derde keer in Iran, want ik had sterk de indruk dat het land toch een verslavende werking op me had. Inmiddels is dat niet meer zo.

Lees ook: Reizen met Sis: Naar Iran (deel 1)

Door te weinig woorden heb ik mijn beschrijving over het wc-gebeuren wat kort moeten houden. Nu ik ook deel 2 kan doen, ga ik daarover door. De afstanden in Iran zijn dus immens en vaak zit je 12 uur in het busje. Dan denk je: nou er zullen toch wel restaurants zijn of zo waar je naar de wc kan? Nee dus. Je moet het hebben van openbare wc’s bij benzinepompen en moskeeën. Mannen en vrouwen natuurlijk strikt gescheiden. Meestal is het toegangspad een struikelgebiedje met tenslotte een halve meter hoge stoep zonder leuning of wat dan ook. Eenmaal in het gammele gebouwtje is de stank zo goed als onverdraaglijk. De deur kan meestal niet op slot. Er is geen haak waar je je tas aan op kan hangen, geen wc-papier en de wc is een gat in de grond. Ik heb geen zakken, dus ik stopte het meegebrachte wc-papier maar in mijn beha. Hurken boven dat gat op mijn leeftijd valt niet mee.
 
Lunchen doen de Iraniërs op een kleed op de grond. In de openlucht, want picknicken is een nationale hobby. Meestal gebeurt het op een plek waar veel afval en troep ligt. Wij dus ook, want onze chauffeur verzorgt de lunch en is een Iraniër. Gelukkig had hij vorig jaar al twee vissersstoeltjes gekocht. Dit jaar had hij een ingenieuze constructie gemaakt die achter het busje kon worden uitgeklapt zodat we een soort tafeltje hadden en niet van de grond hoefden te eten. Vreemd genoeg hebben we nooit diarree gehad.

In de hotels wordt door de Iraniërs alleen ontbeten in de eetzaal. ‘s Avonds wordt de warme maaltijd op de kamer genuttigd, weer zittend op de grond. Liefst met de kamerdeur open, dus je kunt goed zien hoe de hele familie op de grond zit te eten. Het eten wordt of van het hotel betrokken of ergens afgehaald. Eigenlijk zaten we alle dagen ergens alleen te eten. Ook in de spaarzame restaurants is niemand. Ja, ze halen hun voedsel daar zoals wij bij de afhaalchinees.

Maar nergens en nooit heb ik zo sterk gevoeld hoe het is om als vrouw niemand en niks te zijn. Je bestaat niet! De mannen lopen gewoon tegen je aan. Het is toch normaal om iemand eerst uit een lift te laten komen? Nou, daar niet. Ben je een vrouw, dan hoor jij aan de kant te gaan. Je loopt achter een man. Waar je ook bent: mannen gaan voor. Als ik zonder man aan de balie van een hotel iets vraag aan de baliemedewerker, dan wordt dat als vreemd ervaren en helemaal gênant als ik die medewerker dan ook nog eens aankijk. Mijn man hoort dit soort dingen te doen.
 
Vrouwen mogen wel studeren, maar daarna houdt het op. Er is geen werk of amper werk en als je getrouwd bent is het niet de bedoeling dat je werkt. Als man zeg je dan eigenlijk dat je niet voor je gezin kunt zorgen. Ook bij ons was dat overigens vroeger zo en niet eens zo lang geleden. De generatie van mijn grootouders, zou ik zeggen.
 
Verder is natuurlijk alles strikt gescheiden. Onze chauffeur vertelde dat vrouwen en mannen gescheiden zwemmen. Ja, ook als je getrouwd bent! In de moskee: een ingang voor de vrouw, een ingang voor de man. Als vrouw heb je maar één functie: kinderen krijgen. Je bent dus een broedmachine. Wat een ongelofelijke zegen om als vrouw in Nederland geboren te worden en te leven. We hebben alle kansen, we kunnen en mogen werken, carrière maken en al dan niet kinderen krijgen.