Topdiplomaat Sigrid Kaag wordt namens D66 minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Eerder stond ze aan het hoofd van de missie die moest toezien op de ontmanteling van de chemische wapens in Syrië. In 2016 hield ze als speciaal gezant van de Verenigde Naties in Libanon een logboek voor Maarten! bij.

Uit Maarten! 2016-1

Beiroet, 4 januari 2016
Na een periode van overleg volgt een telefoontje van de ambassadeur. Het is zover: de volgende dag worden we in Riyad in Saoedi-Arabië verwacht. Gelukkig zijn er nog vluchten te boeken. Ik gooi mijn dag- en avondprogramma om en maak me klaar voor de reis. Bij aankomst in Saoedi-Arabië blijkt dat de ontvangst klaarstaat op een ander deel van het vliegveld, dus neem ik een taxi. Ik ben mijn abaya, een gewaad om het lichaam te bedekken, vergeten in te pakken. Het komt goed uit dat het hotel voor gasten altijd een standaardset heeft liggen.

Riyad, 5 januari 2016
Dankzij het VN-protocol verlopen het programma, het vervoer en de ontvangst goed. Een ware kunst! Het is al een tijdje geleden dat ik voor het laatst in Riyad was. Ik merk iedere keer dat ik eigenlijk nog steeds geen goed beeld van de stad heb. Het zal deze keer ook wel niet gebeuren, want we hebben tal van afspraken en besprekingen. Ons bezoek vindt plaats kort na de executie van de sjiitische sjeik Nimr al-Nimr en tientallen anderen, maar veel gesprekken gaan vooral over de regio en de spanningen tussen Iran en Saoedi-Arabië. We reizen de stad door en zitten vaak vast in het verkeer. 

Ik google nog even hoe ik me hier moet sluieren

Opgetogen gaan we aan het einde van de dag terug naar ons hotel. Ik google nog even hoe ik me hier moet sluieren, daarna gaan we naar een uitstekend Japans restaurant. Sushi is global. 

Beiroet, 8 januari 2016
Vandaag heb ik een afspraak met Hezbollah. Mijn bezoek aan Saoedi-Arabië heeft interesse in Libanon gewekt, mede door de allianties die de verschillende partijen hebben met Iran en Saoedi-Arabië. Hezbollah heeft heel specifieke vragen over de gesprekken die ik in Saoedi-Arabië had. Op dit soort momenten ben ik weer geheel overtuigd van de waarde van diplomatie. Van het menselijke en persoonlijke contact kan een preventieve werking uitgaan.

’s Avonds hebben we dertig gasten op bezoek voor een informeel diner. Het is gezellig. Veel van de gasten kennen elkaar beter dan ik wist en in sommige gevallen blijken ze zelfs familie. Libanon is klein, in veel opzichten. Je zou bijna denken dat Nederland verbazingwekkend groot is. 

Amsterdam, 10 januari 2016
Ik heb een vroege afspraak met onze makelaar voor de bezichtiging van een aantal appartementen. Ik loop al jaren rond met de wens een pied-à-terre in Nederland te vinden. Ondanks het leven in het buitenland en ons mooie familiehuis in Jeruzalem, is een basis in Nederland voor mij steeds belangrijker geworden. Nu is het dan zover. De keuze is gevallen op Amsterdam, een stad die ik niet goed ken. Den Haag zou logischer zijn, maar iedereen in de familie wil Amsterdam. Misschien is het ook wel leuk opnieuw te beginnen in een nieuwe stad.

Als ik andere fietsers voorbij zie scheuren, voel ik me als een slak
Voor de bezichtigingen leen ik een fiets van mijn nicht Marja. Als ik andere fietsers voorbij zie scheuren, voel ik me als een slak. Maar dat kan ook aan de regen liggen. De eerste bezichtigingen geven een prima indruk, maar het weer is een minpunt. 

Amsterdam, 13 januari 2016
Ondanks de stadskaart die ik bij me heb, raak ik voortdurend de weg kwijt. De moed zinkt me in de schoenen. Eerst zie ik nog het voordeel in van lange omwegen, want zo leer je de stad kennen. Maar nu ik ben uitgegleden, op een tramrail ben gevallen en door bezorgde toeristen omhoog ben geholpen, fiets ik terug naar Marja. Ik heb het even gehad en zal de laatste bezichtigingen per taxi doen. Het is mooi geweest. 

Den Haag, 14 januari 2016
Vandaag doe ik mee aan een panel van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De bijeenkomst gaat over de campagne voor de niet-permanente zetel in de Veiligheidsraad van de VN. Het is leuk zoveel collega’s te zien. We spreken over het nut en het belang van de zetel, en over wat een niet-permanent lid ermee kan bereiken. Gezien de overbelaste agenda van de Veiligheidsraad, de kritiek en de reële uitdagingen op het terrein van vrede en veiligheid, is het duidelijk dat er veel werk aan de winkel is. Er zijn ook veel jonge medewerkers van het ministerie aanwezig. Het is leuk te zien dat de interesse voor het werk van de VN onverminderd groot is. 

Amsterdam, 15 januari 2016
Het regent weer pijpenstelen, dus ik ben al vroeg druipnat. En uiteraard ben ik alweer de weg kwijt in Amsterdam. Ik mis de behulpzame Libanese veiligheidsdienst. Ik ben maar een week weg, maar ondanks de FaceTime-gesprekken met mijn kinderen mis ik het thuisfront.

Ik mis de behulpzame Libanese veiligheidsdienst

De bezichtigingen zijn achter de rug. Het valt me zwaar een besluit te nemen, zeker omdat ik maar weinig tijd met Anis heb om te overleggen. Als ik net terug ben in Beiroet zal hij alweer naar Jeruzalem vliegen. Tijd is een schaars goed in ons leven. 

Mzaar Kfardebian (Libanon), 17 januari 2016
Ik neem me voor er een echte rustdag van te maken, zonder verplichtingen. Met onze labrador Marley gaan we naar de bergen, zodat hij zijn hart kan ophalen aan de verse sneeuw. Voor hem doorbreekt de wandeling de monotonie van de stenen stad. Marley kan zijn geluk niet op als hij met andere honden in de sneeuw speelt. Ook voor ons zijn de bergen en de frisse lucht heerlijk. Vanwege de tentamenweek zijn Adam, Inas en Makram thuisgebleven. 
 
Teheran, 25 januari 2016
Het overleg met Iran staat al een tijdje gepland en sluit goed aan op het eerdere bezoek aan Saoedi-Arabië. Het VN-kantoor in de Iraanse hoofdstad wordt geleid door een Nederlander. Ik heb vandaag veel interessante diplomatieke gesprekken. In Teheran lijken Europa en de vluchtelingencrisis ver weg.

Om in de bazaar niet weer in de verleiding te komen, heb ik dit keer minder geld meegenomen dan de vorige keer. Nu de internationale sancties tegen Iran zijn opgeheven, verwacht ik dat toeristen binnenkort de straten van het land zullen overspoelen. Voordat het zover is, wil ik Iran nog graag een keer met mijn kinderen bezoeken als toerist. Iran is een mooi land, met een oude cultuur en rijke geschiedenis. Hopelijk de volgende keer! 

Beiroet, 29 januari 2016
Ik ben al vroeg aanwezig op de American University of Beirut voor de officiële opening van Model-UN, een educatieve simulatie van een conferentie van de VN. Ik probeer mijn toespraak een beetje aan te passen om de studenten niet in slaap te laten sukkelen. Maar een toespraak houden op een lege maag en zonder koffie is geen succes wat mij betreft. Ik besef hoeveel geluk we hebben dat een lege maag een klein en tijdelijk probleem is, als je aan het werkelijke leed in de officiële en onofficiële vluchtelingenkampen in het Midden-Oosten denkt.

Na afloop van mijn speech liegen de vragen uit de zaal er niet om: de studenten zijn allemaal goed ingevoerd. Geweldig om hen mee te maken. Inas en Makram zijn komen luisteren. Adam had geen zin om mee te gaan. 

Bekavallei (Libanon), 1 februari 2016
Ik heb vandaag een regulier veldbezoek, dit keer bij een onofficieel vluchtelingenkamp. In Libanon is een kwart van de bevolking vluchteling: in demografisch, economisch en politiek opzicht een zware last voor het land, waarvoor internationale steun en investeringen nodig zijn. Alleen dan kunnen veiligheid en stabiliteit terugkeren.

In Libanon is een kwart van de bevolking vluchteling

Ook de vluchtelingen zelf hebben nog steeds niet voldoende steun. We verwachten veel van de conferentie in Londen op 4 februari. Daar zal om meer hulp worden gevraagd voor Syrië en de omringende landen waar Syrische vluchtelingen verblijven. Er moeten meer mogelijkheden komen voor Syrische vluchtelingen om werk te vinden in gastlanden. Maar er moeten ook meer kansen worden gecreëerd voor werkloze Libanezen.

Ik ben erg geraakt door twee kinderen die bijna blind zijn, maar kunnen worden geholpen door een simpele operatie. Ze gaan door hun slechte zicht nu niet naar school. Ik hoop dat we iets kunnen regelen voor analfabete en kansarme groepen. 

Beiroet, 4 februari 2016
Ik treed eindelijk aan bij de hardloopclub. Sinds de Beiroet Fun Run, waar ik vijf kilometer liep, wil ik trainen voor de halve marathon. Ik had nog gewaarschuwd voor mijn langzame tempo, maar de trainer zegt dat alle niveaus welkom zijn. Mijn bodyguard en ik worden talloze keren ingehaald. Ik hoop niet dat hij zich al te zeer voelt afgaan – hij moet nu eenmaal in mijn buurt blijven. 

Tel Aviv, 5 februari 2016
Vandaag vertrekken we naar het Heilige Land. Ik heb regulier overleg met Israëlische partners over Veiligheidsraadresolutie 1701, die erop gericht is de vijandigheden tussen Hezbollah en Israël te stoppen. De kinderen mogen mee. Voor Adam is het een spannend moment, want hij wil al maanden zijn vrienden in Israël zien. Het is ook zijn eerste helikoptertripje.

De sportschoenen wachten op me. Ik moet hier ook trainen, maar heb nog geen zin.

Via Janna krijg ik het treurige bericht dat onze lieve Sanae al-Hitmi, mijn voormalig speciaal assistente in Syrië, op pas 35-jarige leeftijd is overleden aan een agressieve vorm van kanker. Samen hebben we Syrië beleefd en overleefd. Ik kijk op haar Facebook-pagina, waar de berichten binnenstromen. Sanae was een uitzonderlijke vrouw die veel heeft bereikt en gegeven.

In een regio waar dood, geweld en bedreiging constant aanwezig zijn, is individueel verlies soms moeilijk uit te leggen
Na de eerste schok gaan de kinderen toch redelijk onbekommerd verder met hun bezoeken aan familie en vrienden. In een regio waar dood, geweld en bedreiging constant aanwezig zijn, is individueel verlies soms moeilijk uit te leggen. Anis en ik drinken wijn en ik laat alle andere avondplannen varen. 

Jeruzalem, 6 februari 2016
We gaan uit eten met vrienden en alle kinderen in The American Colony Hotel in Oost-Jeruzalem. Het zijn onze oudste vrienden hier, het samenzijn is vertrouwd en fijn. Politieke thema’s komen niet aan de orde, het gaat vooral over onze kinderen. Ik kom al meer dan twintig jaar in het dit hotel en restaurant. Het blijft een uniek oord waar geschiedenis en tijdloosheid bij elkaar komen. 

Jeruzalem, 7 februari 2016
Ik word om acht uur opgehaald om naar het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken te gaan. Het is een actieve dag, waarop ik ook een bezoek aan Tel Aviv breng. Nog meer dan in het verleden zijn Jeruzalem en Tel Aviv totaal andere werelden. Ons huis staat in een park op een heuvel in een oorspronkelijk Palestijns deel van de stad. Uitkijkend op de Oude Stad is het een eiland in een verder woelige omgeving.

Sigrid Kaag woonde ten tijde van dit stuk in Beiroet, haar man Anis in Jeruzalem. Kaag heeft vier kinderen: Adam, Inas, Makram en Janna. 

Uit Maarten! 2016-1